မ်က္သားတက္ေရာဂါကို မ်က္လံုး၏ အျဖဴေရာင္အပိုင္းတက္လွ်င္ (Pterygium) ႏွင့္ ေဘးအစြန္မွ မ်က္စိအလည္ဗဟိုသို႔ဦးတည္ၿပီး၊ အနက္ေရာင္အဝိုင္းဆီေရာက္လွ်င္(Pinguecula) ဟုေခၚသည္၊ မ်က္သား တက္ေရာဂါသည္ မ်က္ၾကည္လႊာ (မ်က္စိ၏ၾကည္လင္ေသာေရွ႕အလႊာ) ႏွင့္ မ်က္ေျမွးလႊာ(conjunctiva) မွ တက္လာၿပီး၊ မ်က္စိအျဖဴလႊာေပၚဖုံးေနေသာေနရာသို႔အေျမွးပါးမ်ားတက္လာျခင္းျဖစ္သည္၊ ႏွစ္မ်ဳိးစလုံးႀကီး ထြားမႈ သည္အေတာ္အတန္ပုံမွန္ျဖစ္သည္။
Pinguecula သည္ မ်က္ၾကည္လႊာအနီးရွိ၊ မ်က္ေျမွးလႊာေပၚတြင္ရွိသည့္ဝါၾကင့္ၾကင့္အေရာင္ရွိေသာ အကြက္ျဖစ္သည္၊ မ်ားေသာအားျဖင့္ႏွာေခါင္းႏွင့္အနီးဆုံးဘက္၊ မ်က္ဆန္၏ေဘးတြင္ မ်က္စိႏွစ္ဖက္လံုးက ျဖစ္ ႏိုင္သည္၊ ပရိုတိန္း၊ အဆီနွင့္ / သို႔မဟုတ္ ကယ္လစီယမ္မ်ားစုေဆာင္းမႈျဖစ္ေစသည့္ သာမန္တစ္သ်ွဴး အတြက္ေျပာင္းလဲမႈတစ္ခုျဖစ္သည္၊အေရျပားေပၚက အသားမာ(callus)ႏွင့္ဆင္တူသည္။
Pterygium ကို surfer's eye သို႔မဟုတ္ farmer's eye ဟူ၍လည္းလူသိမ်ားသည္၊ ေနာက္ဆုံးတြင္ မ်က္ၾကည္လႊာအႏွံ႔ခ်ဲ႕ႏိုင္သည့္မ်က္လံုး၏အျဖဴေရာင္အပိုင္းေပၚတြင္ ႀတိဂံပုံအသားထူတစ္သ်ွဴးမွႀကီးထြား လာသည္၊ ၄င္း၏ႀကီးထြားမႈသည္ေသးငယ္ေသာအရြယ္အစားအျဖစ္က်န္ရစ္ႏိုင္သလို အျမင္ရူပါရုံကိုပါဝင္ ေရာက္စြက္ဖက္ႏိုင္သည္အထိႀကီးမားႏိုင္သည္၊ Pterygium သည္ ေယဘုယအားျဖင့္ pinguecula မွျဖစ္ ေပၚလာသည္။
တခ်ဳိ႕ေသာ pterygia က ရံဖန္ရံခါအနီေရာင္တက္လာၿပီးေရာင္ရမ္းလာႏိုင္သည္၊ တခ်ဳိ႕ကႀကီးမား မည္ သို႔မဟုတ္ ထူလာမည္၊ သင့္၏မ်က္စိထဲတြင္တစ္ခုခုရွိေနသကဲ့သို႔ခံစားရမည္၊ pterygium ႀကီးမားလာ သည့္အခါမ်က္ၾကည္လႊာ၏မ်က္ႏွာျပင္ပံုသ႑ာန္ကိုထိခိုက္ေစနိုင္ၿပီး၊ မ်က္စိဆုံခ်က္မညီမႈ (astigmatism) မ်ား ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္သည္။
pterygia ႏွင့္ pingueculae ႀကီးထြားေစသည့္အေၾကာင္းတရားရွင္းလင္းစြာမသိရေသးေသာ္လည္း ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ဟုေခၚေနသည့္ Ultraviolet (UV) က ႀကီးထြားေစရန္အေၾကာင္းတရားတစ္ခ်က္ျဖစ္ သည္ဟုယုံၾကည္ၾကသည္။ pterygia နွင့္ pingueculae ျဖစ္ေပၚေစသည့္ အျခားေသာအခ်က္မ်ားမွာေလ တိုက္ျခင္းနွင့္ဖုံမႈန္႔ကဲ့သို႔ေသာ မ်က္စိေျခာက္ျခင္းႏွင့္သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဖြဲ႔စည္းမႈေၾကာင့္ျဖစ္သည္ဟုယံု ၾကည္သည္။
ေရာဂါလကၡဏာမ်ား (Symptoms )
လူအမ်ားစုတြင္ေတြ႔ရေသာ pinguecula ၏ပထမဦးဆံုးလကၡဏာသည္မ်က္ေျမွးလႊာေပၚတြင္ မ်က္ ေျမွးလႊာေပၚတြင္ဝါၾကင့္ၾကင့္အေရာင္ရွိေသာ အကြက္ျဖစ္သည္၊မ်ားေသာအားျဖင့္မ်က္စိ၏ႏွာေခါင္းႏွင့္အနီး ဆုံးဘက္တြင္ျဖစ္တတ္သည္၊ pinguecula ကအနည္းငယ္သာေရာဂါလကၡဏာ ရွိသည္၊ ယားယံလာပါက မ်က္စိထဲတြင္အရာဝတၴဳတစ္ခုခုရွိသကဲ့သို႔ခံစားရသည္၊ တခ်ဳိ႕အေၾကာင္းမ်ားက pingueculae သည္ ေရာင္ ေဖါင္းလာသည္ကိုျမင္ရသည္၊ အထူးသျဖင့္ သင္သည္ ေန၊ ေလ၊ ဖုံမႈန္႔ သို႔မဟုတ္ အလြန္ေျခာက္ေသြ႔ေသာ ပတ္ဝန္းက်င္မ်ားကိုထိေတြ႔မိလွ်င္ ယားယံျခင္းနွင့္မ်က္စိနီျခင္းမ်ားျဖစ္ေပၚေစမည္၊ pterygium နွင့္အတူ၊ တခ်ဳိ႕ေသာလူမ်ားသည္ျမင္သာေသာႀကီးထြားမႈထက္ အျခားမည္သည့္လကၡဏာမွမေတြရွိနိုင္ပါ၊ အျခားသူ မ်ားအတြက္၊ အထူးသျဖင့္ႀကီးထြားလာေသာ pterygium ရွိေသာသူသည္ အေရာင္နီျခင္း၊ ေရာင္ရမ္းျခင္း သို႔မဟုတ္ နွစ္မ်ဳိးစလံုးရွိေစနိုင္သည္။
အျခားေသာေရာဂါလကၡဏာမ်ားမွာ -
- အျမင္အာရုံမႈန္ဝါးျခင္း၊
- ယားယံျခင္း၊
- အပူေလာင္ျခင္း၊
- မ်က္စိထဲတြင္သဲရွိသကဲ့သို႔မသက္မသာခံစားရျခင္း၊
- မ်က္စိထဲတြင္ထူးျခားေသာအရာဝတၴဳရွိသကဲ့သို႔ခံစားရျခင္း၊
ေရာဂါအမည္ရွာေဖၚမႈႏွင့္ကုသမႈ (Diagnosis and Treatment )
မ်က္စိအထူးကုဆရာဝန္က pterygia ႏွင့္ pingueculae ကို slit-lamp ကိရိယာ(လက္ဝဲပံုမွာ) ကိုအသံုးျပဳျခင္းျဖင့္စစ္ေဆးႏိုင္သည္။ ဤကိရိယာသည္သင္၏မ်က္စိအထူးကုဆရာဝန္အား မ်က္စိ၏ မ်က္ၾကည္လႊာ၊ မ်က္နက္ဝန္း၊ မွန္ဘီလူးမ်ား၊ မ်က္နက္ဝန္းနွင့္မ်က္ၾကည္လႊာအၾကားလစ္လပ္ေနရာ (space) မ်ားကို အနီးကပ္ စစ္ေဆးေစႏိုင္သည္။ဆရာဝန္ကမ်က္စိ၏ ေသးငယ္ေသာ အစိတ္အပိုင္း မ်ားနီးကပ္စြာစစ္ေဆးရာတြင္မူမမွန္မႈမ်ားၾကည့္ရန္ပိုမိုလြယ္ကူေစႏိုင္သည္။
Pterygia Pterygia ႏွင့္ pingueculae သည္ေယဘုယ်အားျဖင့္ ေရာဂါလကၡဏာမ်ားျပင္းထန္မႈမရွိေသးသမွ် ကုသမႈမလိုအပ္ေသးပါ။ Pterygia သို႔မဟုတ္ pingueculae သည္အနီေရာင္အျဖစ္ေျပာင္းလဲလာၿပီး က်ိန္း စပ္လာႏိုင္သည္၊ ေရာင္ရမ္းမႈမ်ားကိုေလွ်ာ့ခ်ေစရန္မ်က္စဥ္းခတ္ေဆး (lubricating eye drops) သို႔မဟုတ္ ေဆီပါေသာလိမ္းေဆး(ointments) သို႔မဟုတ္ ေပ်ာ့ေသာ စတီးရိုက္(steroid)မ်က္စဥ္းခတ္ေဆးကို အသံုးျပဳေစႏိုင္သည္။
အကယ္၍ျမင္ကြင္းအားၿခိမ္းေျခာက္မႈျဖစ္သည္အထိႀကီးထြားလာပါက သို႔မဟုတ္ ထပ္တလဲလဲ ကသိ္ကေအာက္ျဖစ္ေစပါက ျပင္ပလူနာအျဖစ္အထူးကုဆရာဝန္ျဖင့္ ခြဲစိတ္ဖယ္ရွားေစနိုင္သည္။ တခါတရံ လွပေစမႈအေၾကာင္းျပခ်က္မ်ားျဖင့္လည္းဖယ္ရွားပစ္ပါသည္။
ေပ်ာ့ေသာ pterygia မ်က္သားတက္မ်ားအတြက္ ခြဲစိတ္ကုသမႈမျပဳမီတြင္ မ်က္စိ၏ မ်က္နွာျပင္ကို ထုံေစရန္ေရပန္းစားေသာေမ့ေဆးကို အသံုးျပဳနိုင္ပါသည္၊ အဆိုပါ pterygium မ်က္သားတက္ျခင္းကို ခြဲ စိတ္ဖယ္ရွားေနစဥ္တြင္ သင့္၏မ်က္ခြံမ်ားဖြင့္လွစ္ထားရမည္ျဖစ္သည္။
pterygium ကိုဖယ္ရွားပစ္ရန္ ခြဲစိတ္သည့္အမ်ိုးအစားေပၚမူတည္ၿပီး၊ နာရီဝက္ထက္မပိုရွည္ၾကာ ေသာလုပ္ထံုးလုပ္နည္းၿပီးေနာက္၊သင္သည္ မ်က္စိကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈမ်ားအတြက္ တစ္ရက္ သို႔မဟုတ္ ႏွစ္ရက္ခန္႔ မ်က္စိကာမ်ား ဝတ္ဆင္ရန္လိုအပ္ပါလိမ့္မည္။ သင္သည္ေနာက္ေန႔တြင္ အလုပ္ သို႔မဟုတ္ သင္၏ပံုမွန္လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို ျပန္လည္လုပ္ကိုင္နိုင္သင့္ၿပီျဖစ္သည္။
မ်က္စိအလင္းယိုင္မႈျဖစ္ေနေသာသူမ်ားအတြက္ pterygium ဖယ္ရွားမႈသည္ မ်က္စိဆုံခ်က္မညီ ျခင္း (astigmatism)မ်ားျဖစ္ေစႏိုင္သည္၊ သို႔မဟုတ္အေျခအေနပိုဆိုးဝါးႏိုင္ေစသည္ကိုသတိျပဳပါ။
pterygium ဖယ္ရွားၿပီးေနာက္ ေရာင္ရမ္းမႈမ်ားေလ်ာ့ခ်ေစရန္နွင့္ျပန္လည္ႀကီးထြားမႈမ်ားကို ကာကြယ္တားဆီးရန္အတြက္ စတီးရိုက္(steroid)မ်က္စဥ္းခတ္ေဆးကို ရက္သတၱပတ္အေတာ္ၾကာ အသံုးျပဳနိုင္သည္။
- သင့္ေလ်ာ္ေသာခြဲစိတ္ဖယ္ရွားမႈရွိေသာ္လည္း pterygium သည္တစ္ခါတစ္ရံျပန္လည္ ျဖစ္ေပၚ လာတတ္သည္၊ တကယ္ျဖစ္ရပ္မွန္တြင္ ျပန္လည္ျဖစ္ေပၚႏႈန္းသည္ ၃၀ ႏွင့္ ၄၀% အၾကားျဖစ္ၿပီး၊ အသက္ ၄၀ ေအာက္လူမ်ားတြင္ပိုၿပီးျဖစ္ဖြယ္ရွိသည္။ ခြဲစိတ္ကုသၿပီးေနာက္ျပန္လည္ႀကီးထြားမႈကိုကာကြယ္တားဆီး ရန္သင့္အထူးကုဆရာဝန္က ထိခိုက္မႈရွိေစေသာမ်က္နွာျပင္မ်က္စိတစ္သ်ွဴးအစိတ္အပိုင္းအား ခ်ဳပ္ျခင္း သို႔မဟုတ္ ေကာ္ကပ္ျခင္းမ်ားျပဳလုပ္ေပးမည္။ ဤနည္းလမ္းကို Autologous Conjunctival Autograft ဟု ေခၚၿပီး၊ ျပန္လည္ႀကီးထြားမႈႏႈန္းနည္းပါးသည္။
တစ္သွ်ဴးႀကီးထြားမႈနႈန္းကိုတားဆီးေသာေဆးသည္တစ္ခါတစ္ရံ pinguecula သို႔မဟုတ္ pterygium မ်က္ သားတက္ျခင္းေရာဂါထပ္မျဖစ္ေစရန္တားဆီးမႈကိုကူညီရန္အသံုးျပဳၾကသည္။
pinguecula သို႔မဟုတ္ pterygium မ်က္သားတက္ျခင္းေရာဂါကုသၿပီးေနာက္ထပ္မျဖစ္ေအာင္ ေရွာင္ရွားရန္အေကာင္းဆံုးနည္းလမ္းမွာ ႀကီးထြားမႈကိုအေထာက္အကူျဖစ္ေစေသာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ အေၾကာင္းအခ်က္မ်ားထိေတြ႔မႈကန္႔သတ္ရန္ရန္ျဖစ္သည္။
- သင့္မ်က္စိအား သင့္ေလ်ာ္သည့္လြန္ကဲေသာခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္မွ လံုေလာက္စြာ ကာကြယ္ျခင္း၊ ေနကာမ်က္မွန္အသုံးျပဳျခင္း။
- သင့္ေလ်ာ္ေသာမ်က္မွန္ျဖင့္ ေျခာက္ေသြ႔ေသာ၊ဖုန္ထူေသာ အေျခအေနမ်ားအတြက္ သင္၏မ်က္စိကာကြယ္ျခင္း။
- ေျခာက္ေသြ႔ေသာအေျခအေနမ်ားအတြက္ သင္၏မ်က္စိအားမ်က္ရည္အတုကိုသုံးျခင္း။
